Her şeyin internette döndüğü bu çağda, gizlilik diye bir şey kaldı mı? Takip çerezleri, loglanan IP’ler, ülke bazlı engellemeler… Neyse ki çözüm var: VPN.
Bugün, kimine göre sadece “Netflix kütüphanesini değiştirme aracı”, kimine göre de kurumsal ağların güvenlik kalkanı. Ama aslında VPN bundan çok daha fazlası.
1. VPN Nedir?
VPN’in açılımı: Virtual Private Network – Sanal Özel Ağ.
Kısaca tanımlarsak:
VPN, internet üzerindeki trafiğini şifreleyip farklı bir sunucu üzerinden yönlendirerek, hem güvenlik sağlar hem de IP adresini gizler.
Yani sen İstanbul’dasın ama VPN açınca tarayıcıya göre Berlin’de oluyorsun. Aradaki trafik ise dışarıdan okunamıyor.
2. VPN Ne İşe Yarar?
Gizlilik – İnternette gezdiğin siteler, kullandığın uygulamalar VPN sayesinde takip edilemez.
Coğrafi Engel Aşımı – Bölge kısıtlamalı içerikleri (örneğin bazı YouTube videoları, Netflix dizileri) izleyebilirsin.
Kurumsal Erişim – Şirket içi kaynaklara uzaktan güvenli bağlantı sağlanır.
Genel Ağlarda Güvenlik – Havalimanı Wi-Fi’ında VPN açık değilse verilerin riskte demektir.
3. VPN Nasıl Çalışır?
- Cihazın, VPN istemcisiyle bir VPN sunucusuna bağlanır
- Bu bağlantı sırasında, cihaz ile VPN sunucusu arasında şifreli bir tünel oluşturulur
- Artık senin tüm trafiğin bu tünel üzerinden akar
- Gideceğin siteye istek, VPN sunucusundan gider; dönüşte cevap da yine aynı yoldan gelir
🔒 Dışarıdan bakan biri sadece şifreli bir bağlantı görür, içeriği okuyamaz.
4. VPN Protokolleri Nelerdir?
VPN’in çalışma şekli protokollere bağlıdır. En yaygın olanlar:
| Protokol | Açıklama |
|---|---|
| OpenVPN | Açık kaynak, güvenli, yaygın |
| IKEv2/IPSec | Mobilde kararlı bağlantı sağlar |
| WireGuard | Yeni nesil, çok hızlı ve modern |
| L2TP/IPSec | Daha eski, güvenli ama yavaş |
| PPTP | Artık önerilmez, kolay kırılır |
Günümüzde genelde WireGuard veya OpenVPN öneriliyor.
5. VPN Türleri
1. Remote Access VPN
Bireysel kullanım için olan, mobil ya da bilgisayardan bağlanılan VPN. Genelde ticari servislerdir:
Örnek: NordVPN, ExpressVPN, ProtonVPN
2. Site-to-Site VPN
İki farklı ofis ağını birbirine bağlayan kurumsal çözümdür. Özellikle büyük şirketlerde sık görülür.
3. SSL VPN
Web tabanlı VPN erişimidir. Genellikle kullanıcı portalı ile tarayıcıdan erişim sağlanır.
6. VPN Kullanırken Bilinmesi Gerekenler
VPN sağlayıcısı güvenilir olmalı.
Kötü niyetli VPN’ler, seni korumak yerine izleyebilir. Ücretsiz VPN’lere dikkat!
Hız düşebilir.
Veri bir tünelden geçtiği ve farklı ülkelerdeki sunucular üzerinden dolaştığı için bağlantı biraz yavaşlayabilir. (WireGuard ile bu fark azaldı.)
DNS Sızıntısı (DNS Leak) olmasın.
VPN açıkken bile gerçek IP adresin DNS üzerinden sızabilir. Test etmek için:
https://www.dnsleaktest.com
7. VPN Ne Değildir?
❌ VPN = Tam anonimlik DEĞİLDİR.
VPN seni gizler ama internetin gölgesi tamamen ortadan kalkmaz. Kullandığın VPN servisinin log tutup tutmadığı, hangi protokolü kullandığı gibi detaylar önemlidir.
❌ VPN = Tüm tehditlerden koruma DEĞİLDİR.
VPN, trafik güvenliği sağlar ama kötü niyetli sitelerden, zararlı dosyalardan seni korumaz. O yüzden antivirüs ve güvenli tarayıcı alışkanlığı hâlâ önemli.